ترکان،مغولان و گسترش فرهنگ ایران

کتاب «ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران» تازه ترین اثر دکتر امامی خویی است که توسط انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شده است.
امامی خویی در سال ۱۳۱۸ در خوی به دنیا آمد. فوق لیسانس خود را در دانشگاه تهران گذراند و به علت علاقه بیشتر، در درس‌های گروه علوم اجتماعی شرکت می‌کرد و از ۳۲ واحد درسی فقط ۸-۷ واحد را در گروه‌ تاریخ خواند. پایان‌نامه فوق‌لیسانس را هم با دکتر غلامحسین صدیقی در «زمینه اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی» به پایان برد. قبل از اتمام تحصیلات و اخذ مدرک، برای ثبت‌نام در دوره دکترا به ترکیه و دانشگاه آنکارا رفت. تحصیل وی تا سال ۵۰ برای دریافت دکترا ادامه داشت. موضوع پایان‌نامه دکترای وی، «سازمان اداری مغولان» با راهنمایی استاد فاروق سومر بود و سال ۵۰ بلافاصله بعد از اتمام تحصیلات دکترا، به‌صورت حق‌التدریس و پاره‌وقت در دانشگاه شهید بهشتی مشغول تدریس شد.
در سال ۱۳۵۴ درس «تاریخ عثمانی» را در دانشگاه تهران آغاز کرد، همکاری وی با دانشگاه‌ها ادامه داشت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد این داشنگاه‌ها افزایش یافت و وی علاوه بر دانشگاه‌ شهید بهشتی، در دانشگاه تهران، الزهرا و تربیت مدرس به تدریس تاریخ پرداخت. امامی خویی سال ۱۳۵۹ با سمت مدیرکل آموزش‌ از بانک کشاورزی بازنشسته شد و با دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری که تا سال ۷۴ همکاری پاره‌وقت داشت، به‌صورت تمام وقت به تدریس پرداخت.
وی تلاش کرده تا روایت متفاوتی از آنچه در ذهن و اندیشه ایرانی غلبه دارد، ارائه کند. به گفته او از یکسو یورش ترکان و مغولان به ایران و سپس خلافت اسلامی، برابر با ویرانی و تباهی تلقی می‌شود و از سوی دیگر در خوانشی ترکی ـ مغولی، این رویداد یکسره افتخار و موفقیت روایت می‌شود. کتاب حاضر که به قلم استاد پیشکسوت دکتر محمدتقی امامی خوئی نوشته شده است، تلاشی برای ارائۀ تصویری منصفانه و مستند از نقش این تازه‌واردان در عرصۀ تاریخ و تمدن ایرانی ـ اسلامی است. هرچند که در بخش‌هایی از کتاب به حضور مغولان در سرزمین‌های شرق دور هم اشاره شده است اما بیشتر مطالب کتاب، مربوط به حوزۀ تمدنی ایران و اسلام است. مسألۀ تغییر دین و عامل تجارت در تحولات فرهنگی و تمدنی و نقش ترکان مغولان در پیشبرد اهداف نظامی خلافت اسلامی، سه رویکرد اصلی در این کتاب است.